Vraag me om Letland aan te duiden op een kaart, en ik moet nog steeds van “Estland, Letland, Litouwen” doen: de 3 Baltische staten zijn er bij velen van mijn leeftijd vroeger zo in gedreund. Van de 3 hoofdsteden, is Riga de grootste. Tijd voor een tripje naar de Letse hoofdstad dus!
Riga ligt op een 2 uurtjes vliegen van Brussel en is dus ideaal voor een citytrip. Wij gingen 4 dagen, waarvan we er ééntje nog besteed hebben aan het Kemeri Nationaal Park en Jurmala. Twee à drie dagen is perfect om Riga zelf te verkennen. Het is een zeer afwisselende stad, met een nog heel erg levendig verleden.
Letland werd immers tot in 1991 bezet door de Russen en dat merk je nog in heel wat zaken. Zo zie je in de stad een Russisch Orthodoxe kerk, gebouwen met Russische inscripties en kan je het voormalige KGB hoofdkwartier bezoeken. Dit doe je best wel met een geleid bezoek, anders heb je -net als wij- enkel toegang tot de vrij beperkte open tentoonstelling. De videokamer met getuigenissen over wat er in het gebouw allemaal gebeurde, is wel erg confronterend: je beste vrienden konden KGB informanten zijn, en voor iets onschuldigs als een voorliefde voor Franse literatuur kon je opgesloten worden in dit zeer naargeestige gebouw.
Aangezien dat allemaal nog niet zo lang geleden is, heeft dat nu nog een invloed op de Letse maatschappij. Om na ’91 als Let aanvaard te worden, moesten je ouders immers Lets zijn en moest je de taal spreken. Door de lange bezetting, én een heel deel Russen die naar Letland verhuisden en daar kinderen kregen ten tijden van de bezetting, heb je nu nog steeds een heel deel staatsloze burgers in Letland. Toch heb je niet echt een vijandigheid in het dagdagelijkse leven: veel mensen kennen zowel mensen die voor het Russische als het Letse leger vochten, en zijn dus zeer genuanceerd als het over de bezetting gaat. Het is niet de mooiste pagina uit de geschiedenis van het land, maar het is wel enorm interessant om anekdotes te horen over de jaren tijdens en vlak na de bezetting, in plaats van enkel de geschiedkundige kant ervan.
Voor ze door de Russen bezet werden, werd Letland trouwens ook nog door de Duitsers en de Fransen overheerst. Dat zie je vandaag nog steeds aan de verschillende wijken van de stad: het gezellige oude stadsgedeelte voelt vrij Duits aan, in de statige art nouveau wijk kan je prachtige Jugendstil gebouwen gaan bewonderen en rond de centrale markt doet de Russische wijk vrij armzalig aan met bakstenen en houten huizen.
Die mengelmoes van architecturen maakt Riga wat het vandaag is, en geeft de stad z’n soms wat vreemde charme. Voor wie ooit in Warschau geweest is, zal 1 van de gebouwen bekend voorkomen. Ook hier kregen ze immers een toren van Stalin, net als het Poolse Paleis van Cultuur en Wetenschap. In Warschau haten de meesten dit gebouw en gaan er om de zoveel tijd stemmen op om de toren af te breken. Niet in Riga: hier zien ze als deel van hun geschiedenis, en veranderen ze de inhoud liever dan de architectuur. Op dit moment weten ze nog niet wat gedaan met dit gebouw, maar er liggen allerlei voorstellen op tafel. Elders in de stad huist een financiële instelling in een gebouw dat vroeger gebruikt werd door de communistische partij: een groter statement kan je bijna niet maken…
Wat te doen wanneer je enkele dagen in Riga bent?
- Een alternatieve free walking tour om het Russische gedeelte van de stad te leren kennen en ineens al je vragen over de stad te stellen
- Kuieren door de oude stad met oa het Kattenhuis en Zwarthoofdenhuis
- De Centrale Markt bezoeken en je ogen uitkijken
- Het KGB museum bezoeken, best inclusief rondleiding (op bepaalde uren)
- Jugendstil huizen kijken op de Elizabeth Iela & Alberta Iela:
- De verschillende wijken en verschillende soorten kerken vergelijken
- wandel ook zeker eens langs het Vrijheidsmonument en de Laima klok, die in het interbellum diende om de arbeiders op tijd op hun werk te laten komen
EfkesWeg 